در این مطلب پاسخ سوالات آخر فصل 2 اندیشه اسلامی 1 ابوالحسن غفاری را به شما تقدیم می کنیم.
1- ایمان چیست؟
*تعریف ایمان:*
ایمان از اساسی‌ترین مفاهیم در ادیان الهی است و می‌توان گفت هیچ دینی فاقد عنصر ایمان نیست. در لغت، ایمان از ماده «امن» به معنای تصدیق، وثوق، اعتماد، اقرار و اطمینان قلبی و باطنی است که در اخلاق، اعمال و رفتار شخص مؤمن تجلی می‌یابد.
*تعاریف مختلف:*
در اصطلاح دینی، ایمان با معانی گوناگونی تعریف شده است. برخی ایمان را تنها عمل قلب و کار دل می‌دانند و معتقدند مؤمن کسی است که با قلب و دل به خدا و پیامبر و هر آنچه پیامبر از طرف خدا آورده است، یقین داشته باشد. در این دیدگاه، اقرار زبانی و انجام اعمال شرط ایمان نیست، بلکه از لوازم آن به شمار می‌آید.
دانلود پاسخ سوالات آخر فصل اندیشه اسلامی 1 ابوالحسن غفاری
*دیدگاه علما:*
خواجه نصیرالدین طوسی، علامه حلی و برخی دیگر از علمای شیعه ایمان را تصدیق به قلب و اقرار به زبان می‌دانند. بنابراین، به طور خلاصه، ایمان تصدیق و پذیرش قلبی و باطنی همراه با اختیار و اراده انسان است.
*متعلقات ایمان:*
ایمان متعلقات بسیاری دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
1. ایمان به خدا و اسماء و صفات او.
2. ایمان به رسالت انبیا.
3. ایمان به کتاب‌های آسمانی.
4. ایمان به علم غیب.
5. ایمان به معاد و رستاخیز.
6. ایمان به امامت امامان به عنوان جانشین پیامبران.
2- دین چگونه می‌تواند بحران اخلاقی را حل کند؟
*توضیحات کلی:*
دین زیرساخت‌های نظری، اعتقادی و عملی اخلاق را فراهم می‌کند و بر انجام اعمال و پایبندی به احکام و مقررات دینی تأکید دارد. اخلاق دینی بخشی از منظومه دین است و حذف آن منجر به سعادت ناقص انسان می‌شود.
*راه‌حل‌های دینی:*
1. *سازندگی روح و جهاد با نفس:*
– نفس اماره به بدی‌ها امر و تشویق می‌کند و جهاد با نفس به عنوان جهاد اکبر شناخته می‌شود. اسلام برای تربیت اخلاقی جامعه بر تهذیب نفس و رهایی از سلطه نفس اماره تأکید دارد.
– چهار مرحله مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه از مهمترین مراحل در تربیت نفس و دوری از هوا و هوس هستند.
2. *دعا و ارتباط با معبود:*
– دعا حفظ ارتباط دائمی با پروردگار را تضمین می‌کند و در روایات اسلامی به عنوان مغز عبادات توصیف شده است. اخلاص در دعا و انقطاع از اسباب ظاهری بسیار مهم است.
3. *تعالیم اخلاقی دین:*
– دین مجموعه دستورالعمل‌ها، ارزش‌ها و باید و نبایدهای دینی و وحیانی را برای سعادت دنیوی و اخروی انسان قرار داده است. آراستگی به فضایل اخلاقی و پرهیز از رذایل اخلاقی شخصیت و هویت حقیقی انسان را می‌سازد.
– اخلاق دینی از مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی فاصله نگرفته و بخش مهمی از آموزه‌های دینی تعالیم اخلاقی هستند.
3- نقش دین در حل بحران روانی چیست؟
*توضیحات کلی:*
شناخت نادرست انسان و غفلت از بعد روحی از شاخصه‌های انسان‌شناسی دنیای معاصر است و نبود معنویت باعث بحران‌های روانی مانند نهیلیسم یا احساس بی‌معنایی و پوچی در زندگی می‌شود.
*راه‌حل‌های دینی:*
1. *بازگشت به فطرت خداگرایی:*
– بازگشت به فطرت اصیل خداگرایی و توسعه این باور در همه شئون زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر شامل عقاید، دستورات اخلاقی، احکام و عبادات مانند نماز، روزه و نیکی به دیگران است.
2. *یاد خدا و ارتباط دائمی با او:*
– انس با خداوند و یاد او روح امید و شادابی را در انسان زنده می‌کند و نشان می‌دهد که انسان رها و به خود واگذاشته نیست.
– یاد خدا به معنای احساس حضور دائمی در برابر آفریدگار است و این احساس حضور علاوه بر حس زیبا و خوشایندی که به انسان می‌دهد، سبب تقرب بنده به مولای خویش است.
3. *پرهیز از نهیلیسم:*
– ذکر و یاد خداوند طمأنینه، آرامش و رهایی از اضطراب و دلشورگی را به انسان می‌بخشد.
– ذکر خداوند علاوه بر حس زیبا و خوشایندی که به انسان می‌دهد، امید را در انسان زنده می‌کند و یأس و ناامیدی را از فرد و جامعه برطرف می‌سازد.
4. *دو راهکار کلی:*
– بازگشت به فطرت خویش در حوزه معرفتی و شناختی.
– استفاده از کار و کوشش، تفریحات سالم، دعا، توسل به اولیای الهی، توکل و اعتماد بر پروردگار، نماز و روزه در حوزه رفتاری. 4- نقش دین در حل بحران معرفتی چیست؟
4- نقش دین در حل بحران معرفتی چیست؟
*توضیحات کلی:*
انسان معاصر در عرصه معرفت‌شناسی گرفتار بحران‌هایی است که ناشی از تأکید بر اصالت حس و تجربه و همچنین عقل خودبنیاد بریده از وحی و دین است. این دو جریان به ترتیب باعث بروز شکاکیت و نفی گزاره‌های متافیزیکی می‌شود.
*راه‌حل‌های دینی:*
1. *تأکید بر وجود واقعیت:*
– قرآن بر اصل این واقعیت که واقعیتی وجود دارد تأکید و تصریح دارد و شکاکیت را نفی می‌کند.
– قرآن منابع شناخت را منحصر به تجربه حسی نمی‌داند و وحی و عقل را به عنوان مهمترین ابزارها و منابع معرفت معرفی می‌کند.
2. *تقسیم‌بندی عالم به غیب و شهادت:*
– عالم به دو عالم غیب و شهادت تقسیم شده است و شناخت معرفت آدمی نیز به دو بخش شناخت غیب و شهادت تقسیم می‌شود.
– معرفت حسی نیازمند معرفت عقلی و متکی بر آن است و عقل برای تجرید و انتزاع مفاهیم کلی از افراد و مصادیق جزئی به کمک حس نیاز دارد ولی در تشخیص نهایی مستقل از حس عمل می‌کند.
3. *ارائه راه متعادل:*
– آموزه‌های اسلامی میان دو جریان افراطی اصالت حس و اصالت عقل راه متعادلی را ارائه می‌دهند و وحی را به عنوان مطمئن‌ترین طریق و منبع معرفتی معرفی می‌کنند.
– این نوع نگاه به عقل و حس منشأ الهام بسیاری از متفکران و حکمای اسلامی شده است و باعث شده فلسفه و معرفت‌شناسی آنان به شکاکیت و نسبیت منتهی نشود.